بررسی و تحلیل پیش نویس ویرایش پنجم مبحث 19 مقررات ملی ساختمان
چکیده گزارش
پیشنویس ویرایش پنجم مبحث ۱۹ که با هدف مدیریت انرژی در ساختمانها و کاهش مصرف انرژی تنظیم شده است، با چالشهایی جدی در ساختار، محتوا، نحوه نگارش، و قابلیت اجرا روبهرو است. با وجود اهمیت کنترل مصرف انرژی در کشور و نقش مؤثر صنعت ساختمان در تحقق این هدف، این پیشنویس فاقد نگاهی راهبردی به جایگاه صنعت ساختمان در اقتصاد کشور است و بهجای رویکردی تشویقی و تسهیلگر، با نگاهی تهدیدمحور و سختگیرانه تنظیم شده است. در شرایطی که بخش قابلتوجهی از صنعت ساختوساز در ایران با بحران سرمایهگذاری، رکود، و کاهش توان اقتصادی سازندگان و خریداران مواجه است، تدوین مقررات پرهزینه و فاقد پشتوانه اجرایی، که حتی در کشورهای توسعهیافته نیز بهصورت مرحلهای و همراه با حمایت دولتی پیادهسازی شدهاند، نهتنها به بهبود شرایط کمک نمیکند بلکه به رکود و افزایش هزینههای ساخت دامن میزند. از منظر نگارشی و ضابطهنویسی نیز، پیشنویس با ابهامهای متعدد، و اصطلاحات تخصصی، و الزاماتی فاقد امکان نظارت و کنترل روبهرو است. در بسیاری از موارد، الزامات فنی بدون تعیین حدود، معیار سنجش، یا شاخصهای قابلکنترل مطرح شدهاند که باعث تفسیرپذیری بالا و کاهش قابلیت اجرا و نظارت میشود. همچنین، عدم انسجام در بیان اهداف، فقدان دستهبندی مناسب برای پروژهها و تعمیم یکسان ضوابط به همهی ساختمانها، بدون توجه به کاربری، مقیاس، موقعیت جغرافیایی و اقتصادی، اجرای آن را دشوار و در برخی موارد غیرممکن میسازد. الزام به نصب تجهیزات پایش انرژی، استفاده از فناوریهای خاص، اجرای آزمونهای فنی پرهزینه، و اعمال مقررات یکسان بر نقاطی با اقلیم و زیرساختهای متفاوت، بیآنکه ساختارهای اجرایی لازم برای ارزیابی، کنترل و نظارت دقیق فراهم شده باشد، نمونههایی از این چالشها هستند. بخشی از پیشنویس بر فناوریهایی تأکید دارد که هنوز بهصورت گسترده در کشور در دسترس نیستند یا هزینههای بسیار بالایی دارند. همچنین بهجای پیشبینی مشوقهایی برای اجرای تدریجی الزامات انرژیمحور، عمدتا به ابزارهای تنبیهی مانند محدود کردن صدور پایانکار، تهدید به جبران خسارت توسط فروشنده ساختمان در صورت پایین بودن رده انرژی، و سختگیریهای اجرایی متوسل شده است. این رویکرد، بهجای کمک به ارتقای کیفیت ساختوساز، میتواند مانع جدی برای توسعهی پایدار شهری باشد.
با توجه به ابعاد چندوجهی موضوع انرژی در ساختمان و نقش مستقیم آن در هزینههای ساخت و نگهداری، اصلاح این پیشنویس در جهت افزایش شفافیت، امکانپذیری اجرایی، و تناسب با ساختار اقتصادی و نهادی کشور ضروری مینماید. مهمترین پیشنهادهای اصلاحی به شرح زیر است.
- تکمیل پیش نویس ویرایش پنجم و نشر آن تحت عنوان «مدیریت انرژی، از تولید تا مصرف» با کمک دستگاه های اجرایی تولید انرژی.
- بازنگری در ویرایش چهارم مبحث نوزده پس از اخذ بازخورد از اشخاص حقیقی و حقوقی و … .
- ساده سازی محتوای مبحث و چشم پوشی از الزامات مرتبط با جزئیات غیرضروری.
- حذف الزامات مرتبط با تأسیسات مکانیکی و برقی از مبحث 19 و افزودن آن به مباحث 4، 13، 15، 16 و 17.
- حذف موارد توصیهای متن مبحث و انتشار مستقل آن تحت عنوان راهنمای مقررات ملی صرفه جویی در مصرف انرژی.
- اکتفا به بازنگری در مباحث و ضوابط و الزامات ویرایش چهارم آن و ضمیمه موضوع مدیریت انرژی در بخش جداگانه.
- تغییر عنوان به به صرفه جویی مصرف انرژی (بخش الزامی) و مدیریت انرژی (بخش اختیاری) در ساختمان و یا به مدیریت انرژی، از تولید تا مصرف.
- حذف ناظر مربوط به مباحث انرژی و کلیه ترتیبات پیشبینی شده جهت الزام به ناظر جدید مبحث ۱۹.
دیدگاهتان را بنویسید